✏️ <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/lolajoriga/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gizem Öğüt</a>Kadın bedeninin eril tahakkümden kurtuluşunu konu edinerek yaratmaya başladığım işlerimle kadınların, LGBTİ+'ların ve tüm “öteki”lerin vücudunun ve cinselliğinin fetiş hâline getirilmesini, özgürlüklerinin kısıtlanmasını ve kendilerine karşı uygulanan baskı politikalarını eleştiriyorum.Toplumsal normların dışında bırakılmış tüm “ötekileştirilen”lerin var olma mücadelesi aynı zamanda kendi mücadelem olduğu için sanatıma yön veriyor. Kadının cinselliği ve bedeni hep müstehcen algılandığı için erotik bir objeden öteye geçemeyen zihniyetlerle üzerinde tahakküm kurulan ve namus meselesi hâline getirilen, eril olanın “dişil” üzerinde kurduğu hakimiyet işlerimin temelini oluşturuyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678882061178.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: Gizem Öğüt<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Kadınlık atanan bir vücutla büyümek: Bir kadın olarak vücudumun gelişmeye başladığı ilk ergenlik yıllarımdan beri içinde bulunduğum toplumda kendimi rahat ve güvende hissedemeyişimle sorgulamaya başladığım bu mevzu, daha fazla okumaya, anlamaya, araştırmaya ve şahit olmaya başladığım yıllarda daha da içselleştirdiğim ve sesimi bir şekilde çıkarmak zorunda hissettiğim bir hâle dönüştü. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği aşikâr olduğundan belki de gördüğüm en temel sorun bu olduğu için asıl mücadele alanımı bunlar oluşturdu.İnsanlığın tarihi kadar eski olan ve Lilith’le başlayan eril tahakküm, yüzyıllar süren cadı avıyla birlikte günümüze kadar ulaşmış ve yeni boyutlar kazanmış durumda. <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/lolasworks/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Lola’s Works</a>’te özellikle Habitat koleksiyonuyla yarattığım karakterler yıllar boyu gizlenen dünyalarını dışa vurmaya başlıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678881998873.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Habitat koleksiyonu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Lola’s Works’ün Habitat koleksiyonu: İsyanı başlatmak </h2>Lilith’le güç bulup bedenleri üzerindeki eril tahakkümü alt ediyorlar ve erkek egemen dünyanın normları dışında istisnayı bozmayan kaide olarak konumlandırılan kadın karakterler bedeninin çağrısına kulak vererek isyanı başlatıyorlar. Böylelikle Habitat koleksiyonunda tarih boyunca yalnızlığı ve bedeni lanetlenen, hazzı utanç sayılan kadınların özgürce ve cesurca bu duruma son vermesi tahayyül ediliyor.&nbsp;Tahayyül ettiklerini inşa etmek:&nbsp;Toplumsal baskılar, iktidar politikaları, sürekli gözlenen ve denetlenen olma hâlinden yola çıkarak kendi yaşam alanlarında izlenen karakterler kurguluyorum. Kendi habitatında kaldığı anlarda bile içgüdüsel olarak izlendiğini düşünen karakterler istemsizce geliştirdiği hem gözleyen hem de gözlenen kişilikleriyle var oluyorlar. Habitat, tüm bu rollerden sıyrılarak en doğal ve özgür oldukları halleri üzerine kurgulanıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678881930262.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gizem Öğüt, Paris, 2023<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yaratılan korkutma ve baskılama politikalarına, erkek olmayana reva görülen dünyaya karşı da rengarenk ve dikkat çekici kompozisyonlar yaratıyorum. Ne kadar görünmez olmamız istenirse o kadar görünür kılmaya çalışıyorum.&nbsp;Giyim kuşamı, cinsiyeti, nasıl göründüğü gibi sebeplerle yargılanıp sokakta özgürce yürümekten korkmak, bu korku ortamını doğuranlarla birlikte yargılayıcı bakışlarıyla buna ortak olanlardan soracak hesabımız var. Bu içgüdüyle ürün hâline dönüştürdüğüm işlerimi giyilebilir ve kullanılabilir hâle getirdim.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl?: Giyilebilir ve kullanılabilir aktivizm</h2>Görselleştirilmiş mesajlar veren panolar gibi giyip taşıdığımız bir hâle gelmesini istedim ve böylece sokaklarda kamusal alanlarda görünür kılmayı amaçladım. Neyi görmek istemiyorlarsa neyden rahatsızlık duyuyorlarsa hepsini rengârenk kompozisyonlarla dikkat çekici hâle getirip illüstratif şekilde göstererek bir karşı duruş yaratmak mücadelemde bana güç veriyor.&nbsp;Otobüste çantanın üzerindeki meme detaylarına merakla bakan gözler ya da yolda yürürken üstündeki tişörtte yer alan çıplak illüstrasyonlara bakanlar, hepsi bir şekilde Lola’s Works’le amaçladığım görünürlüğü sağlayabilmeye başladığımı hissettiriyor.Sanata ve işe yansıyan feminizm:&nbsp;Kısacası feminist mücadelem sanatıma ve dolayısıyla işime de yansıdı böylece. Bu mevzular içerisinde daha birçok bahsetmek istediğim şey var eserlerimde. Hepsi zamanla gerçekleşmeyi, yaratılmayı bekliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/2/3/1678877874215.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Alara Demirel ve Türkü Ata, Lola's Works işleriyle Fotoğraf: Deniz Sabuncu<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Feminizm yalnızca kadınların kurtuluşu değil; tüm ötekileştirilenlerin, hakları gasp edilenlerin, varoluş ve özgürlük mücadelesi verenlerin kurtuluşu olduğu için daha çok üreterek söylenebilecek çok söz var kendi adıma. Lilith’ten bu yana güçlü ve özgür kadın karakterler toplumların standardize ettiği pasif rollerde olmayı reddettiği sürece cadı avına uğramaya devam ediyor. Her geçen gün çoğalarak güçleniyoruz.&nbsp;Feminist bir gelecek tahayyülü daha da anlam kazanıyor. Lola’s Works’le amaçladığım bu yolda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı, kabul edilegelmiş standartların yıkılabildiği, sınırların aşılabildiği, tüm bu düzende eril zihne bağlı hadsizliğin son bulduğu, tüm mücadelelerimizin sonuç verdiği bir gelecek umarım ki çok uzakta değil. Ve umuyorum ki tüm bu yaratımlar mücadelemizi kazanmamızda küçük de olsa bir adım oluyor.

Fanon

Lola's Works, ürünleriyle feminist bir gelecek tahayyülünü yansıtıyor. Nasıl?

#FanON: Feminist tasarımlarla hayal ettiğin dünyayı inşa etmek

Birleşmiş Milletler tarafından 2012 yılında, 11 Ekim "Dünya Kız Çocukları Günü" olarak ilan edildi. Bu kapsamda her yıl düzenlenen farklı etkinliklerle, kız çocuklarının maruz kaldıkları fırsat ve cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekiliyor. Farklı kurum ve kuruluşlar eğitime erişimden beslenmeye, kadına yönelik şiddetten zorla evliliğe kadar farklı noktalarda mücadele edilen konulara yönelik farkındalığı artırmak için çeşitli çalışmalar gerçekleştiriyor.&nbsp;Türkiye'de de 2015 yılından bu yana UNICEF, UNFPA, UN Women ve Aydın Doğan Vakfı'nın işbirliğiyle düzenlenen Dünya Kız Çocukları Günü Konferansı'nın sekizincisi gerçekleştirildi. Kurumların temsilcilerinin bir araya geldiği etkinlikte kadınlar hikayelerini paylaştı, kız çocukları taleplerini ve düşüncelerini anlattı. &nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler konuşuldu?&nbsp;</h2>Aydın Doğan Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, konuşmasında kız çocuklarına yapılacak desteklerin ve yatırımların önemine vurgu yaparak şunları söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Dünyada 15 ila 19 yaş arasındaki her 4 kızdan 1'i işsiz ve eğitim almıyor. Bugün 130 milyon kız çocuğu okula gitmiyor. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği pandemiden önce de yaygın bir adaletsizlikken, pandeminin olumsuz etkileriyle bu adaletsizlik katlanarak büyüdü. Pandeminin ardından, 11 milyon kız çocuğunun daha okula dönemeyebileceği tahmin ediliyor. Hayata eşit fırsatlarla başlamasalar bile, ilerleyen evrede kendilerine eşit fırsatlar sunulması; kızların, kadınların ve hatta erkeklerin, dünyadaki herkesin hayatını iyileştirme fırsatını bize verebilir. Cinsiyet eşitliğini sağlayamadığımız her günün bedelini hepimiz öderiz."</blockquote>UNICEF Türkiye Temsilcisi&nbsp;Regina De Dominicis de kuruluşun hem eğitim hem iş dünyası alanında kadınlara yönelik çalışmalar gerçekleştirdiğini anlatırken politika yapıcılar ve kanun koyucularla da veriler üzerinden çalıştıklarını ifade etti. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığı ile de çalıştıklarını vurgulayan Dominicis, pozitif normlara ihtiyaç olduğunu vurguladı. Regina De Dominicis şu çağrıda bulundu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bugün dünyamızda ergen yaşta 600 milyon kız çocuğu yaşıyor ve onlar, tarihte bugüne kadar görülen en büyük kadın liderler neslini oluşturacaklar. Ancak bir şartla: Onları doğru fırsatlarla buluşturur ve doğru becerilerle donatırsak."</blockquote>UN Women Türkiye Ülke Direktörü&nbsp;Asya Varbanova,&nbsp;"Bu yıl Dünya Kız Çocukları Günü'nde, kız çocuklarının lider konumda oldukları, hayallerini gerçekleştirme özgürlüğünün tanındığı, haklarının farkında oldukları ve haklarından yararlandıkları, şiddet ve ayrımcılıktan uzak, toplumların ve toplulukların eşit birer üyesi olarak kabul edildikleri bir dünya hedefliyoruz" ifadelerini kullandı. Özellikle gerçekleştirdikleri sosyal medya kampanyaları ve ünlü partnerlerle yapılan projelerle mesajların daha fazla ve daha hızlı yayıldığını anlatan Varbanova, katılımcıları da kampanyaları desteklemeye çağırdı.&nbsp;UNFPA Türkiye Temsilcisi Hassan Mohtashami,&nbsp;kız çocuklarının dünyayı değiştirmesine yardımcı olmanın anahtarının bedensel özerklik olduğunu ifade ederek "Bedensel özerklik güç ve araçlarla ilgilidir; seçim şansı ve onurlu bir yaşam hakkıyla ilgilidir. Bedensel özerklik, cinsiyet eşitliğinin temelidir ve her şeyden önce, temel bir haktır. Kadınlar ve kız çocukları, şiddet, ayrımcılık ve zorlama olmaksızın kendi bedenleri hakkında karar verebilmelerini sağlayan bilgi, hizmet ve araçlara sahip olduklarında, kendi kaderlerini çizebilir ve tam potansiyellerini keşfedebilirler."&nbsp;diye konuştu.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Başka kimler konuştu? </h2>Deniz buz gözlemlerine ilişkin yersel veriler toplayarak, uydu görüntüleri doğrulama, aynı zamanda Antarktika'da deniz buzu-iklim değişimi etkileşimine ilişkin çalışmalarda bulunan TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burcu Özsoy,&nbsp;2020'de Zambiya'nın Mapapa köyünde &nbsp;çocukları ücretsiz eğiten, besleyen, barındıran ve sağlık hizmeti veren bir okul kuran ve 100'den fazla çocuğu zorla evlendirilmekten kurtaran, yaptığı TikTok paylaşımlarıyla farkındalık yaratan ilkokul öğretmeni Dora Moono Nyambe,Türkiye’de regl yoksulluğu ve tabusuna karşı mücadele eden Konuşmamız Gerek Derneği’nin eş kurucusu, insan hakları hukukçusu İlayda Eskitaşçıoğlu,<img src="https://images.aposto.com/2022/9/2/1665506883837.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.62" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Geçtiğimiz temmuz ayında Manş Denizi'ni 16 saat 28 dakika ve 60 kilometre yüzerek geçen en genç Türk olan Aysu Türkoğlu,&nbsp;Türkiye Kadınlar
Futbol Süper Ligi'nde yer alan Fenerbahçe Spor
Kulübünün Kadın Futbol Takımı Menajeri olarak
görev yapan ve &nbsp;Türkiye kadın millî futbol
takımında yer alan futbolcu&nbsp;Jessica Lynne O’Rourke Çarmıklı,Türkiye’de Kadınlar Serbest Stilde ilk Avrupa Güreş Şampiyonu ve Kadınlar Serbest Stilde ilk Dünya Güreş Şampiyonu olan Yasemin Adar, kendi hikayelerini anlatarak kız çocuklarının desteklenmesi için çağrıda bulundu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler oluyor?&nbsp;</h2>Konferansta verilen mesajlara odaklandığımızda, cinsiyet eşitliğinin yanı sıra şiddet, zorla evlendirme, eşit işe eşit ücret ve eğitime ulaşma gibi son derece önemli konu başlıklarının öne çıktığını görüyoruz. Peki, bu sorunlar günümüzde ne durumda?&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.haberturk.com/esit-bir-dunya-icin-neredeyse-300-yil-gerekli-3522005?page=3" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">UN Women'ın</a> geçtiğimiz ay yayımladığı bir rapora göre dünyanın cinsiyet eşitliğine ulaşması için&nbsp;286 yıl gerekiyor. Rapora göre pandemi, çatışmalar, iklim değişikliği ve kadınların cinsel ve üreme haklarına yönelik küresel zorluklar cinsiyet eşitsizliğinde aralığı daha da artırıyor. Ayrıca yine aynı raporda yer alan bilgilere göre dünyada&nbsp;380 milyon kadın ve kız çocuğu&nbsp;aşırı yoksulluk altında yaşıyor. Neredeyse 3 kadından 1'i&nbsp;güvenli gıdaya ulaşamıyor ve çatışma bölgelerinde yaşayan kız çocuklarının %54'ü eğitime ulaşamıyor. Dünya üzerinde her 11 dakikada 1 kadın tanıdığı biri tarafından öldürülüyor ve 15 ila 49 yaşları arasındaki her 10 kadından 1'i&nbsp;cinsel ya da fiziksel şiddete maruz kalıyor. 2030 yılına kadar çocuk evliliğini ortadan kaldırmak için ise son 10 yılda kaydedilen ilerlemeden 17 kat daha hızlı davranılması gerekiyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Editörün notu&nbsp;</h2>Dün katıldığım Dünya Kız Çocukları Günü Konferansı, kendi hikayelerini yazan kadınların, bu hikayeleri anlatmaları için onlara bir platform tanıdı. Kimi başka hayatlara dokunan kimi kendi hayatına verdiği yönle dünyayı etkileyen bu hikayelerin tamamı, fırsat eşit şekilde tanındığında kadınların ve kız çocuklarının başaracakları ve tamamlayacakları birçok hayale dair örnekler taşıyordu.&nbsp;Türkiye'de kültürün ve inançların da etkisiyle topluma kazınmış birtakım cinsiyetçi ve basmakalıp düşüncelerin ortadan kalkması, kız çocuklarının eğitime ulaşabilmesi, zorla evlendirmelerin sona ermesi ve eşit işe eşit ücretin sağlanması için kanun yapıcıların konulara ilişkin uygulamaları hayata geçirmesi, toplumun ise cinsiyet eşitliğini&nbsp;(pozitif ayrımcılığı değil, eşitliği) desteklemesi ve her alanda uygulaması gerekiyor.&nbsp;

Aposto Gündem

Her dört kız çocuğundan biri ne eğitimde, ne de istihdamda

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/bbusearseven/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Burcu Buse Arseven</a>Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), Birleşmiş Milletler’in öncü kalkınma ajansı olan UNDP’nin küresel çapta yaptığı çalışmalarla, yoksulluğu ve toplumsal eşitsizliği ortadan kaldırmak, mavi gezegenimizi korumak ve tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak için evrensel bir çağrıdır. Amaçların hepsi birbiriyle bağlantılıdır; bir amaçta başarının anahtarı, birbiriyle ortak yönleri olan sorunları hep birlikte ele almaktır.<a fr-original-style="" href="https://www.undp.org/content/dam/turkey/docs/Publications/UNDP-TR-Toplumsalcinsiyet-iletisim-rehber.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Nedir?&nbsp;</a>Cinsiyet, kadın ve erkek bedenindeki farklılıkları ifade eder. Toplumsal cinsiyet ise kadınlar ile erkekler arasındaki toplumsal olarak kurulan ve kültürel kaynakları olan farklılıklardır. Kadınlar ve erkekler için toplum tarafından ve toplumsal olarak inşa edilen roller, davranışlar, eylemler ve nitelikler “toplumsal cinsiyet” kavramı ile ifade ediliyor. Toplumsal cinsiyet eşitliği; bireylerin cinsiyetlerine bakılmaksızın, hayatın tüm alanlarında eşit fırsat ve haklardan yararlanması ve eşit muamele görmesi, diledikleri tüm alanlarda kişisel bilgi ve becerilerini geliştirebilmesi ve tercihler yapabilmesi anlamına geliyor. Kadının güçlendirilmesi ve konumunun geliştirilmesi, toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısının politika, strateji ve uygulamalara yansıtılması büyük önem taşıyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1656013059651.png" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.33" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a href="https://www.kureselamaclar.org/amaclar/toplumsal-cinsiyet-esitligi/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.kureselamaclar.org/amaclar/toplumsal-cinsiyet-esitligi/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a fr-original-style="" href="https://www.kureselamaclar.org/amaclar/toplumsal-cinsiyet-esitligi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hedef: 5 ‘‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’’</a>&nbsp;Neden Önemli?&nbsp;Kadınlar ve kız çocukları dünya nüfusunun yüzde 50ʼsini oluşturuyor. Bu dünyanın potansiyelinin de yarısını oluşturdukları anlamına geliyor. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği insanlığın ilerlemesinde büyük bir engel oluşturuyor. 2014 yılı itibarıyla 143 ülke anayasalarında kadın erkek eşitliğini garanti altına almış bulunuyor. Ancak 52 ülke bu soruna yönelik anayasal bir adım atmış değil.&nbsp;Toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanamazsa ne olur?Cinsiyet eşitsizliği ile karşılaşma kızlar için doğumdan itibaren başlıyor ve &nbsp;hayatlarının her aşamasında artarak devam ediyor. Özellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan toplumlarda, sağlık hizmetleri ve yeterli beslenme gibi temel fizyolojik ihtiyaçlardan mahrum bırakıldıkları için kız çocukları arasındaki ölüm oranları her yıl artarak devam ediyor. Küresel verilere göre her yıl yaklaşık 15 milyon 18 yaş altı kız çocuğu evlendiriliyor. Gelişmekte olan ülkelerin üçte biri okullaşmada kız erkek eşitliğini sağlayabilmiş değil. UNICEF 2021 verilerine göre; 133 milyondan fazla kadın ve kız çocuğu sünnet edilmiş durumda. Steril olmayan şartlarda son derece ilkel yöntemlerle yapılan uygulama, kız çocuklarının kalıcı sağlık sorunları yaşamalarına sebep oluyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1656012851613.png" width="550" height="403" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İklim krizi ve sonucunda yaşanan afetler &nbsp;önemli bir ‘‘tehdit çarpanı’’. İklim krizi, dünya çapında çatışmaları tetikledikçe kadınlar ve kızlar, çatışmayla ilgili cinsel şiddet, insan kaçakçılığı, çocuk yaşta evlilik ve diğer şiddet biçimleri dahil olmak üzere, toplumsal cinsiyete dayalı her tür şiddetle karşı karşıya kalıyor.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.kureselamaclar.org/wp-content/uploads/5_Toplumsal_Cinsiyet_Esitligi.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Toplumsal cinsiyet eşitliği benim için neden önemli olsun ki?”</a>&nbsp;Dünyanın neresinde yaşıyor olursanız olun, toplumsal cinsiyet eşitliği temel bir insan hakkıdır. Hedef 5’i gerçekleştirebilmek demek; yoksulluğu azaltmak, sağlığı, eğitimi ve refahı desteklemek dahil olmak üzere kız ve erkek çocuklar için sağlıklı yaşanabilir bir toplum inşa etmek demektir.&nbsp;Bu sorunları çözmek için ne yapabiliriz?<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fırsat eşitliğinin önüne konan bilinçli ya da bilinçsiz görünür ve görünmez her türlü engeli ortadan kaldırmak için mücadele edebilirsiniz.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kadınlar ve kız çocukları ile birlikte toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için çalışabilir, sağlıklı ve saygılı bir ilişkiyi kucaklayabilirsiniz.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kız çocuklarının ve kadınların haklarını kısıtlayan ve tam potansiyellerini ortaya koymalarını engelleyen olumsuz yasaların kaldırılması için çalışabilirsiniz.&nbsp;</li></ul>

Dünyahali

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları'nı keşfetmeye devam ediyoruz!

Hedef 5: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 

Neredeyse bir aydır farklı farklı açılardan “şehirleri” inceliyoruz. Bu sefer de iklim krizi ve cinsiyet eşitsizliğini, şehirlere de dokunarak işlemeye çalışacağız. Konu sonra başka yerlere gidebilir, ama başlangıç noktamız şehirler.Bu yazı son değil. İklim krizi ile mücadele tamamlanana kadar, toplumsal cinsiyet eşitliği sağlanana kadar bu konuları işlemeye devam edeceğiz.Umarım ömrümüz yeter…Konuya detaylı olarak geçmeden 18 dakikanızı alalım ve şu TEDx konuşmasına bir göz atalım:<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=iPigdDzBDOE" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/5/2022-06-08T13:39:01.629Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Sirkeci tren garının önünde, merdivenlerden birkaç basamak indikten sonra denize bakıp söylenen “İstanbul, sen mi büyüksün yoksa ben mi?” sorusu artık sadece bireysel bir meydan okumadan ibaret değil. &nbsp;Çünkü soruyu soran öznenin, BEN’in cinsiyetine göre cevap da değişiyor. Kabul edelim. De-ği-şi-yor… &nbsp;Yaşayan birimler olan şehirler için de bu gerçek değişmiyor.Erk egemen toplum ve eril yönetim altındaki şehirler, kültür ve kimlik sorunlarını da beraberinde getiriyor. Şehirlerin, akıl almaz bir çoğunluğu da bu şekilde [Not: bilimsel bir veri değil bu. Ama araştırması vardır. Bulan varsa lütfen göndersin. Belki de zaten o kadar net bir çıkarım ki, bilimsel bir araştırma yapılmasına gerek bile olmadan kabul edilmiştir.]Kadının ve erkeğin toplumsal ve kültürel olarak belirlenen rol ve sorumlulukları ile birlikte mekanlar artık cinsiyetli düşünülüyor. Kadın için, erkek için ve LGBTQ+ birey için de şehir tanımı farklılaşıyor.Çoğu erkek için güven hissi uyandıran mekânlar, pek çok kadın ve LGBTQ+ birey için korku ve endişe hissinden başka bir şey barındırmıyor. Arka sokakları, karanlık alanları ve kör noktaları ile kadına korku salan kent, erkek için belki de özgürleşme alanı sunuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklimsel Cinsiyet Eşitsizliği</h2>Toplumsal cinsiyet eşitsizliği sorunu sadece kamusal alandaki mevcut düzen ve toplumsal algı ile kısıtlı kalmıyor. Gıda güvensizliği, sosyo-ekonomik yetersizlikler, yangınlar, aşırı hava olayları, susuzluk ve göç gibi etkiler ile gelen iklim krizi de şehirlerdeki yaşam koşullarını şiddetlendiriyor.2019 verilerine göre doğal kaynak tüketiminin %75’inden, enerji kullanımının %60-75’inden ve sera gazı salınımlarının %70’inden sorumlu olan şehirler kent yaşamını ve toplumsal cinsiyet rollerini yeniden şekillendiriyor. Temiz ve güvenli geçim kaynağına ulaşmak için erkekler göç etmek durumunda kalırken, kadınlar ise geride kalarak tüm bu çatışma ortamının içinde çocuk, ev veya yaşlıların bakımını &nbsp;üstleniyor. Aşırı sıcaklar ölü doğum oranlarını arttırırken, anne-bebek sağlığını da olumsuz etkiliyor.<a fr-original-style="" href="https://world.350.org/iklimicinkentler/files/2019/05/350_booklet_2.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yukarıdaki verinin de yer aldığı, iklim ve kent ikilisini inceleyebileceğiniz çok faydalı bir kaynak için tıklayabilirsiniz.</a>Kim suçlu diye sorduğumuzda, durum şöyle.O bunu, bu onu, şu seni, bu beni gösteriyor. İlginç olan son zamanlarda bu konuya deliler gibi kafa patlatan, her söylediğine dikkat eden bir kişinin haddini aşan ufacık bir lafıyla&nbsp;“cancel culture”&nbsp;kurbanı olmasına rağmen, eşitsizlik konusunda umarsız olan milyarlar (evet MİLYARLAR) hiç sallamadan işin içinden sıyrılabiliyor.Asıl problem ne?<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Aslında problem bir temsil eksikliği"</h2>World Economic Forum’un “<a fr-original-style="" href="https://www.weforum.org/reports/global-gender-gap-report-2021/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Global Gender Gap Report 2021</a>” verilerine göre Türkiyede parlamentoda kadınlar % 17.3 oranında bulunurken, &nbsp;bakan pozisyonunda &nbsp;ise % 11.8 oranında bulunuyorlar. Son 50 yıldaki kadın/erkek devlet başkanı oranı ise 0.06 olarak görülüyor. Ayrıca iklim değişikliğine uyum ve etkileri ile toplumsal cinsiyet eşitsizliği ortak kümesinde yeteri kadar çalışma da bulunmuyor.Bu durum bize şunu gösteriyor. Kamusal hayatta kadını veya LGBTQ+ bireyi temsil eden, kimse yok. Şehir planlaması ve yönetimi de iklim krizine uygun şekilde biçimlenmiş durumda değil.Peki çözüm ne? Çözüm basit. Karar mercilerinde ve yönetimde herkesin yer aldığı, toplumsal cinsiyet eşitliğine ve iklim değişikliği ile mücadeleye dayalı, adil bir şehir planlaması ve yönetimi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İstanbul, sen mi büyüksün; iklim değişikliği mi?</h2>Klasik Yeşilçam sorusunu sorup, İstanbul’a meydan okuyanların ne kadar başarılı oldukları meçhul. Zira İstanbul artık hepimizi yutan bir karadelik. Soruyu değiştirip yeniden sormanın vakti geldi.Cevap ise basit, çözüm odaklı ve sorunun içinde saklı.“Hiçbirimiz büyük değiliz. Hepimiz EŞİTİZ. Ve bir an önce iklim değil bizler DEĞİŞMELİYİZ”<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bitirirken</h2>Esmiyor Post!’ta bitirirken arada kaynaklar vermeyi seviyoruz, biliyorsunuz. Kabul edin, siz de biliyorsunuz. Buyurunuz buradan:<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=kuiaXcRSAgA" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/5/2022-06-08T15:08:02.878Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Ayrıca yukarıdaki tasarımın da yaratıcısı aktivist tasarımcı Yasemin Sayıbaş Akyüz’ün iklim krizi ile ilgili eserlerine de bizce bir bakın!<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yazar: Rabia YavaşYardımcı Yazar: Derin AltanEditör: Merve ApaydınAraştırma:&nbsp;Rabia Yavaş&nbsp;

Çok ama çok zor bir konu. Bu konudaki ilk yazımız. Daha önce iklim adaleti konusunda yaptığımız bölümde ufaktan değinmiştik bu konuya, ama Pandora’nın kutusunu açmamıştık. 

İmkansız Üçlü: İklim krizi, şehirler ve cinsiyet eşitliği

<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(37, 44, 60); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Geçtiğimiz günlerde öldürülen son kadının ismini anarken saat gece yarısını geçmişti, Bahariye Caddesi’nde yürüyordum. Tek başıma yürümekten korktuğum için yanımda bana eşlik eden biri vardı. Saat sokakta yalnız olmanın pek de hoş karşılanmadığı bir aralığı gösteriyordu.&nbsp;&nbsp;“Bana ne zaman sıra gelecek acaba?”&nbsp;“Üzgünüm.”“Bence de üzgün olmalısın."Ertesi gün saatin sivil yaşamı onayladığı bir vakitte metroda bir erkek, bir kadına bıçak çekerken görüldü. "Demek ki saatlerin de önemi kalmadı artık" diye düşündüm. Her an, her yerde, her gün olabilir. Bu yazı yayımlandıktan birkaç saat sonra ben de nefes almayabilirim. </blockquote>Bir kadının bir erkek tarafından yalnızca kadın olduğu için öldürülmesine femicide (kadın cinayeti) deniyor. “Devletin kadını korumadığı, cinayetleri önlemediği, faili cezalandırmadığı bir düzende cinayetin sistematik hâle gelmesi” ise feminicidio (cinskırım) olarak <a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/kad%C4%B1nlar%C4%B1n-isyan%C4%B1-art%C4%B1k-cinayet-de%C4%9Fil-cinsk%C4%B1r%C4%B1m/a-56337668" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlanıyor</a>. Günde en az üç kadının yaşamını erkeklerin elinde yitirdiği Türkiye’de, problemin temel kaynağına - toplumsal cinsiyet eşitsizliğine - dikkat çekmek gerekiyor. Nitekim problemi çözmenin yolu problemi tanımak, sonra anlamak ve buna yönelik sürdürülebilir çalışma yürütmekten geçiyor. Aposto!’ya konuşan Mor Çatı gönüllüsü Selime Büyükgöze de “Kadın cinayetleri, kadınlara yönelik sistematik erkek şiddetinin sonucudur. Erkek şiddetinin kaynağıysa toplumsal cinsiyet eşitsizliğidir. Bu nedenle kadın cinayetlerini engellemenin yolu toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmaktan geçiyor.”&nbsp;diyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Eşitsiz güç dengeleri</h2>Toplumsal cinsiyet eşitsizliği; toplumsal cinsiyet rolleri oluşturulmasını, bu rollerin hegemonik erkeklik temsilleri çerçevesinde hiyerarşik bir sistem üzerine kurgulanmasını ve güç dengesinin aynı erkekliğe hizmet etmesini kapsıyor. Erkeklik de nicedir dünya devletlerinin gittikçe artan otoriterleşme eğilimlerinin önemli bir parçası olarak karşımıza çıkıyor. Bu eşitsizlikte, şiddetin önlenmesi için atılan her adım geçici bir paravan görevi üstleniyor; zira Türkiye gibi toplumsal cinsiyet eşitliğinin olmadığı ülkelerde kadına yönelik şiddetin önlenmesi de mümkün <a fr-original-style="" href="https://sarkac.org/2020/02/toplumsal-cinsiyet-nedir-ne-degildir/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">olmuyor</a>. Geçici çözümler yalnızca o ay hayatını kaybeden kişi sayısını azaltıyor. Kadın ve erkek arasında eşitsiz bir güç çatışması yaratan ataerkil sistemlerde, bu sistemin dışındaki bireylerin şiddetle karşılaşması da artık eskisi gibi şaşırtıcı değil. Kabullenilmiş çaresizliğin etkin olduğu toplumlarda kolektif bilinç ve ortak akılla savaşılması gereken şiddet mekanizmalarına dur diyebilmek de giderek zorlaşıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mücadelenin görünürlüğü&nbsp;</h2>Büyükgöze, toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçek kılmanın devletin yükümlülüğünde olduğuna işaret ediyor. İstanbul Sözleşmesi de eşitliği sağlamanın bir parçası. Sözleşmenin temelinin “kadına yönelik şiddeti önleme, kadınları şiddete karşı koruma, failleri cezalandırma ve şiddetle mücadele etmekten sorumlu kurumlar arasında koordinasyonu kurmaya dayandığını” söyleyen Büyükgöze,&nbsp;“Kadın cinayetlerini önlemek devletin sorumluluğudur.” diyor.&nbsp;Son yıllarda kadın cinayetlerine yönelik kamuoyu tepkilerinin büyük kitle hareketlerine dönüşmesi umut verse de ölen kadınların ismi bir sonraki gün unutuluyor. Mücadele edilmesi gereken şeylerin sayısı arttıkça, normalleştirme ve duyarsızlaşma da beraberinde geliyor. ABD merkezli insan hakları hareketi Black Lives Matter’ın hayatını kaybeden kişilerin ismini sık sık anması da bu yüzden. Mücadeleyi görünür tutmak, farkındalığı artırıyor.&nbsp;Öte yandan Büyükgöze’nin de dediği gibi “Türkiye'de feminist mücadele günden güne büyüyor ve daha fazla kadın kendini feminist olarak tanımlamaya başlıyor.”&nbsp;2010 yılında başlatılan Kadın Cinayetlerine İsyandayız kampanyası da benzer bir amaca hizmet ediyor. Büyükgöze, kampanyanın&nbsp;“kadın cinayetlerine dair farkındalığı artırmanın yanı sıra kadın cinayetlerinin politik olduğu” fikrini aşıladığını dile getiriyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kadın cinayetleri politiktir</h2>Aşk cinayeti gibi şiddete bahane bulmaya çalışan yakıştırmalar, kadının kadın olduğu için öldürüldüğü gerçeğini artık gizlemiyor; çünkü “cinsiyetçi gerekçelerle verilen haksız tahrik indirimleri” kadın cinayetlerini politikleştiriyor.&nbsp;Büyükgöze, kadın cinayetlerinde bir azalma olmamasını&nbsp;“Devletin şiddeti önleme sorumluluğunu yerine getirmemesinden, kadınları şiddete karşı koruyamayıp failleri cezalandırmak şöyle dursun ödüllendirmesinden kaynaklanıyor.” diye yorumluyor.&nbsp;İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlükte olduğu dönemde de gerektiği biçimde uygulanmadığının altını çizen Büyükgöze, “6284 sayılı kanunun uygulanmasında ve şiddet failleri erkeklerin cezalandırılmasında da ciddi sorunlarla karşılaştıklarını” belirtiyor. Bu sırada kadınlar eşleri, sevgilileri, ağabeyleri, babaları, komşuları tarafından; ev içinde, sokakta, ormanlık bir alanda, iş yerinde öldürülmeye devam <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/619f9e20747cc50006fe911c" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ediyor</a>.&nbsp;Büyükgöze’nin “Kadına yönelik şiddeti sona erdirmek devletin sorumluluğu, devleti bu konuda izleyip baskı yapmak ise hepimizin sorumluluğu.” sözleri; kadının hayatın her alanında özgürleşmesini sağlamak için önümüzde uzun bir yol olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile ilgili hikayeler